Wyruszyliśmy w długą drogę do Guna Yala, rajskiego archipelagu wysp rozrzuconych na panamskiej części Morza Karaibskiego, by poznać jedyną w całej Ameryce Łacińskiej rdzenną autonomię – zupełnie niezależną od rządu Panamy. Niebawem obchodzi swoje 100-letcie. Ludzie Guna są niezwykli pod wieloma względami. Nas interesowały przede wszystkim cztery obszary: demokratyczna samorządność wysp – włączająca, intymna a zarazem skuteczna, istotna, tradycyjnie równorzędna pozycja kobiety w społeczności i związana z nią matrylinearność, kulturowa tolerancja dla nieheteronormatywności – obecność omeggid, trzeciej płci oraz fakt, że położone na atolach wyspy muszą się mierzyć z wyzwaniem naszych czasów – podnoszącym się poziomem oceanów. Jak sobie z tym radzą? Gdzie będą żyć, gdy Morze Karaibskie zaleje ich domu? Jak to się stało, że akurat tutaj, a nie gdzie indziej, rdzennej społeczności udało się wywalczyć swoją wolność, a kobietom i osobom nieheteronormatywnym nikt nigdy nie wmawiał, że są gorszą płcią? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć w czasie naszej najbardziej intymnej – bo po raz pierwszy rodzinnej – podróży po Ameryce Łacińskiej. Nasz niespełna dwuletni wówczas syn otworzył nam wiele drzwi wyspiarskich chat.
Maria Hawranek
Niezależna reporterka, zakochana w Ameryce Łacińskiej i lesie. Publikuje na łamach m.in. Tygodnika Powszechnego, Przekroju i Wysokich Obcasów. Autorka książki o alternatywnych szkołach w Polsce „Szkoły, do których chce się chodzić” (2021). Autorka podcastu „Do ucha”, przewodniczka kąpieli leśnych „Mech i Wdech” i masażystka lomi lomi. Absolwentka Polskiej Szkoły Reportażu.
Szymon Opryszek
Reporter Oko.press, laureat nagrody Amnesty International „Pióro Nadziei” za cykl reportaży z granicy polsko-białoruskiej „Moja zbrodnia to mój paszport”. Autor wydanej w tym roku książki „Woda. Historia pewnego porwania” o kryzysie wodnym na świecie.
Wspólnie wydali książkę Tańczymy już tylko w Zaduszki (2016) oraz reportaż z Urugwaju – Wyhoduj sobie wolność (2018). Razem prowadzą projekt Intoamericas.com. Są autorami czwartego sezonu podcastu reporterskiego „Śledztwo Pisma”.
